Ooms architecten is vanaf 2018 aanjager voor verduurzaming van het bedrijventerrein De Wieken. Het Parkmanagement De Wieken Vinkenhoef heeft in 2018 de Samen Duurzaam Deal gesloten met de gemeente en Stedin. Vier projecten waren het resultaat: collectieve aankoop zonnepanelen, collectieve inzameling afval, het waterstoftankstation van Fountain Fuel en een grondstoffenbank. In het kader van de deal hebben we ook een zienswijze ingediend op de plannen voor de verbouwing van knooppunt Hoevelaken. We stelden voor de mogelijkheden voor windenergie, zonnenergie en energie uit asfalt te onderzoeken.
Afbeelding: zienswijze energie opwek op knooppunt Hoevelaken (2018)
Met de gemeente Amersfoort hebben we in 2021, als vervolg op de Samen Duurzaam Deal op de Wieken, het Duurzaam Netwerk Amersfoort (DNA) opgericht.
Duurzaam Netwerk Amersfoort (DNA)
Is een samenwerkingsverband van een aantal bedrijventerrein in Amersfoort en twee belangrijke vertegenwoordigers van bedrijven, de VAO en de VAB. Doel van DNA is om:
1. Oplossingsrichtingen te zoeken voor urgente, concrete uitdagingen bij het verduurzamen van Amersfoortse bedrijven op alle verschillende bedrijventerreinen en daarbuiten. Dit doen we door concrete knelpunten en vraagstukken projectmatig te behandelen.
2. Ondernemers te informeren over -en structuur aanbrengen in- de overload aan (ontwikkelingen in) regelingen, subsidies, loketten en wetgeving op het gebied van duurzaamheid.
3. Sparringpartner te zijn voor het inrichten van gemeentelijke instrumenten en beleid.
DNA geeft prioriteit aan de energietransitie en met name de huidige grootste uitdaging, netcongestie. Op termijn denken we het onderwerp circulaire economie, (her-) gebruik van grondstoffen aandacht te geven.
Netcongestie
De energietransitie heeft ook een keerzijde. Door de steeds grotere vraag en aanbod ontstaat er op bepaalde momenten file op het elektriciteitsnet. Verzwaring van het net verbreedt de weg. Het is voorzien voor 2030. Er zijn steeds meer geluiden, dat het langer kan gaan duren. Door slimme oplossingen achter de meter kunnen bedrijven de gevolgen verminderen. Door te besparen en assets ‘slim’ in te zetten, zoals uitgesteld laden van voertuigen en opgewekte energie op te slaan in een energie opslag systeem.
Energyhub
Voor de meter zijn er kansen door samen te werken in een zogenaamde energyhub of e-hub. Door energie en aansluitingen te delen en assets slim in te zetten. Op bedrijventerrein de Wieken zijn we samen met de gemeente Amersfoort en de Provincie Utrecht in 2023 het project digital twin gestart. ZEnMo heeft in dit project een instrument ingezet, waarmee we scenario’s voor slimme oplossingen kunnen samenstellen.
In het ontwerp voor een bedrijfsgebouw van 10.000m2 hebben we voorgesteld het volledige dak te voorzien van PV panelen. De extra geproduceerde energie kan aan omliggende bedrijven worden geleverd. Zo ontstaat er een lokale energie centrale met oneindige, duurzaam opgewekte energie.
Aan de slag met de duurzaamheid op bedrijventerreinen in Amersfoort
Na ondertekening door het Parkmanagement De Wieken Vinkenhoef van een intentieverklaring om in Amersfoort een bijdrage te leveren aan de circulaire economie was de volgende stap, het op 8 november 2018 ondertekenen van de Samen Duurzaam Deal. Een deal met een looptijd van vier jaar. Ondertekenaars waren naast het Parkamanagement, de gemeente Amersfoort en netbeheerder Stedin.
De duurzame ambities van bedrijvenpark De Wieken-Vinkenhoef hebben we beschreven in het plan van aanpak De Wieken-Vinkenhoef circulair!
In deze video een toelichting op wat we wilden op het bedrijvenpark:
Warmte
Op het gebied van warmte zijn warmtenetten een goede optie. Ten opzichte van de warmtepomp een materiaal efficiënte oplossing.
In het warmtenet kunnen bronnen als (uiteraard alleen duurzaam gewonnen) biomassa of aardwarmte worden gebruikt. In verschillende scenario’s heeft het planbureau voor de leefomgeving berekend, dat biomassa en zelfs ook nog (CO2 gecompenseerde) fossiele brandstoffen nodig zijn om de doelstellingen van het klimaatakkoord te halen. Warmte (en koude) kan ook een rol spelen in een e-hub.
Voor woningbouw is er door CE Delft onderzoek gedaan wat de ins en outs zijn van verschillende oplossingen als vervanging van gas. PV panelen en een warmte pomp zijn op dit moment de meest economische opties. Voor de toekomst wordt veel van het gebruiken van aardwarmte verwacht.
De financiering van het overschakelen op een alternatief van gas, zoals een warmtepomp, in een bestaande woning is echter voor veel huishoudens nog een grote uitdaging blijkt uit een onderzoek van Milieudefensie.
Waterstof
Een meer dan interessante energiedrager (dus geen energiebron, althans niet direct) is waterstof. Op bedrijventerrein de Wieken heeft Fountain Fuel éen van de eerste high end waterstoftankstations gerealiseerd. Waterstof kost relatief veel energie om te maken. En bij voorkeur groene energie: groene waterstof. Anders praten we over grijze waterstof. Overigens was er in 2024 een spannend bericht, dat er al veel waterstof op aarde aanwezig is.
Het is niet overal inzetbaar. In onderstaande afbeelding geeft Milieu Centraal een indruk waar we het wel voor kunnen gebruiken.